Günter Wilhelm Grass (1927-????)

plutonowy_kruszon

Günter Wilhelm Grass (ur. 16 października 1927 w Wolnym Mieście Gdańsk, niem. Freie Stadt Danzig) – pisarz niemiecki, laureat nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1999 roku. Tytuły doktora honoris causa nadały mu senaty Uniwersytetu Gdańskiego (za wybitną twórczość literacką oraz wkład w polsko-niemieckie pojednanie) oraz Poznańskiego. W 1993 Rada Miasta przyznała pisarzowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gdańska.
Biografia
Günter Grass urodził się 16 października 1927 w Wolnym Mieście Gdańsk. Jego ojciec był Niemcem, matka natomiast Kaszubką.
Dzieciństwo spędził w Wolnym Mieście Gdańsku. W 1942 roku zgłosił się do służby wKriegsmarine, jednakże z powodu młodego wieku nie został przyjęty. W 1943 powołano go wraz z całym jego rocznikiem do paramilitarnej Służby Pracy Rzeszy (RAD). W 1944 został wcielony do Waffen-SS w dziesiątej dywizji pancernej „Frundsberg"; został ranny. W 1954 ożenił się, a od 1960 zamieszkał w Berlinie. Günter Grass był działaczem SPD. W roku 1978 wziął rozwód i ponownie ożenił w 1979.
Światową sławę przyniosła mu tzw. trylogia gdańska, złożona z dzieł: Blaszany bębenek, Kot i mysz, Psie lata, z których pierwsze jest najbardziej znane. Blaszany bębenek to groteskowo-naturalistyczna powieść, której adaptację filmową w 1979 stworzył Volker Schlöndorff. Cała trylogia gdańska traktuje o rozwoju faszyzmu i epizodach wojennych oraz umiejscowione są w Gdańsku, mieście na pograniczu kulturowym, "małej ojczyźnie" Polaków i Niemców żyjących razem od setek lat.
Günter Grass był wielokrotnie nagradzany, ale najważniejszym wyróżnieniem stała się Nagroda Nobla w dziedzinie literatury przyznana w 1999.

Jego ostatnim dotychczas wydanym dziełem jest powieść "Pełzanie rakiem", napisana w 2002, która wzbudziła, tak jak poprzednie powieści szerokie zainteresowanie.

Kontrowersje wokół służby w Waffen-SS
W sierpniu 2006, Grass udzielił zaskakującego wywiadu niemieckiemu dziennikowi "Frankfurter Allgemeine Zeitung" (z 12 sierpnia 2006), w którym wyznał, że samo pójście do wojska nie było przymusowe (chociaż nie był ochotnikiem Waffen-SS jako takim).
Grass powiedział, że był ochotnikiem sił zbrojnych, by wyzwolić się spod wpływu rodziców, który mu, jako nastolatkowi, przeszkadzał.

W połowie sierpnia 2006 (choć zaplanowano tę publikację na 1 września) ukazał się tom wspomnień autora pt. Przy obieraniu cebuli (Beim Häuten der Zwiebel), zawierający nieznane szczegóły jego biografii. "Gazeta Wyborcza" dodaje:
Grass podkreśla, że do uznanych przez Trybunał Norymberski za organizację zbrodniczą oddziałów trafił nie z własnej woli. [1]

Lech Wałęsa oświadczył[2], że Grass powinien zrezygnować z tytułu honorowego obywatela Gdańska, ponieważ jego zdaniem służba w formacjach Waffen SS wyklucza prawo do posiadania takiego tytułu. Potem były lider Solidarności wycofał się częściowo z tej wypowiedzi twierdząc, że został źle zrozumiany: "Powiedziałem, tylko że na jego [Grassa] miejscu zrezygnowałbym z tytułu"[3]. Jacek Kurski na konferencji prasowej 14 sierpnia 2006 zaapelował do Grassa, aby pisarz zrzekł sie obywatelstwa i dodał, że jeśli Grass sam tego nie zrobi, to radni PiS w Gdańsku zgłoszą odpowiedni wniosek w tej sprawie[4].

W obronie pisarza wypowiedział się 14 sierpnia 2006 arcybiskup Michalik[5]:

Oto noblista niemiecki Guenter Grass przyznał się, że zgłosił się sam do SS, formacji najbardziej nazistowskiej. Dzisiaj jest starym człowiekiem, a jednak chce się oczyścić. Myślę, że większym jest człowiekiem dzisiaj, przyznając się do tego i przepraszając innych, większym jest autorytetem i pisarzem, niż wtedy, gdy zdobywał Nobla.

17 sierpnia Wałęsa zadeklarował chęć rozmowy z Grassem[6]:

Rzeczywiście szkoda człowieka, nie wolno karać za dobre uczynki. On zrobił dobry uczynek, tylko trochę późno. Nikt nie ma odpowiedzi, co zrobić w takiej sytuacji, jeśli ktoś się nawraca, jak go prowadzić, żeby on nie miał na tym nawróceniu problemów

Tego samego dnia pisarz zadeklarował, że nie zrzeknie się obywatelstwa Gdańska[7]. Dzień później Wałęsa zapowiedział, że sam zrezygnuje z honorowego obywatelstwa miasta jeśli Grass nie wyjaśni gdańszczanom okoliczności swojej służby w Waffen SS [8]. Jednak po lekturze listu wystosowanego przez pisarza do prezydenta Gdańska (22 sierpnia), Wałęsa wyraził zrozumienie dla motywów jego działania, i zadeklarował:

Zrozumiałem, że Grass nie grał swoją służbą w SS po to, by sprzedać więcej swojej książki. Mam satysfakcję, bo to była jego spowiedź. Ten pan dał dobry przykład innym.
[/img]